Zachowanie polskich związków i obrzędów, strojów ludowych stanowiło w Dąbrówce Wielkopolskiej tradycyjną formę manifestacji tożsamości narodowej. Te wytwory kultury ludowej były czynnikiem pozwalającym najlepiej odróżnić „swoich” od „obcych”. Podobną funkcję spełniała muzyka, gdyż kapele koźlarskie w Dąbrówce mają długi rodowód. W 1923 roku powstaje w Dąbrówce druga kapela koźlarska, która kieruje Wincenty Dudek. Kilka lat później założono w Dąbrówce z inicjatywy Związku Polaków- Związek Muzyki i Śpiewu „Święta Celina”, działający w trzech  sekcjach: chór mieszany, orkiestra dęta oraz kapela Wincentego Dudka. W 1931 roku działacze miejscowi, mający na celu ochronę znikającej kultury ludowej Dąbrówki, utworzyli zespół taneczny. Zespół od początku związał się z kapelą Wincentego Dudka. Do wybuchu II wojny światowej, która przerwała działalność zespołu, odbyło się około 30 występów. Najbardziej prestiżowe odbyły się:

24 listopada 1937 roku w czasie obchodów 15-lecia Związku Polaków w Zakrzewie i Złotowie;

6 marca 1938 roku podczas Kongresu Związku Polaków w Niemczech w Berlinie. Po wojnie pierwszy historyczny występ zespołu odbył się w sali wiejskiej we wsi podczas akcji weryfikacji ludności w 1945 roku, ochraniając tym sposobem mieszkańców Dąbrówki przed planowaną akcją wysiedlenia z Niemiec. W dniach 9-10 listopada 1946 roku zespół wystąpił w Warszawie na I Kongresie Polaków Autochtonów Ziem Odzyskanych, zorganizowanym w 25-lecie istnienia Polskiego Związku Zachodniego. W latach 1948-1956 zespół odbył około stu koncertów, między innymi na dożynkach krajowych w Poznaniu (1951), na Światowym Festiwalu Młodzieży i Studentów w Warszawie (1955).

     Lata 1956-1964 były okresem niepomyślnym dla zespołu, który nie mając organizatora, stałej siedziby i środków finansowych przeżywał ciągłe zmiany kadrowe.

     W 1958 roku zespół przechodzi pod Zarząd Państwowego Ogniska Muzycznego, które w tym czasie prowadziło klasę instrumentów ludowych pod kierunkiem Wincentego Kleszki.

     W latach 1965-1968 zespół dał ogółem 105 koncertów. W 1968 roku zespół zdobył pierwsze wyróżnienie – Lubuską Nagrodę Kulturalną, a w 1970 roku Nagrodę II stopnia Centralnej Komisji Koordynacyjnej do Spraw Upowszechniania Kultury przy Ministerstwie Kultury i Sztuki.

     Najciekawsze programy do dziś pamiętane to: „Podkoziołek”, „Dyngus”, „Wesele dąbrowieckiej”, „Dąbrowieckie zalecanki”, „Na muzykach” oraz zbiorowy program regionalny „Pod koza, pod koza na drugą wieś”. Programy te uzupełniono polskimi tańcami narodowymi: polonezem, mazurkiem, krakowiakiem i kujawiakiem z oberkiem. W 1986 roku zespół uczestniczył w koncertach zagranicznych w Zachodniosłowackich Spotkaniach Folklorystycznych w Myjavie;, w 1988 i 1991 roku koncertował w Porta Westfalica; w 1990 roku w Okręgu Verden, a w 1992 w Morsum i Bremie.

     Szczególnie zasłużył się dla zespołu Tomasz Spychała, tańczący w nim od 1953 roku, a kierujący nim od 1963 roku. Obecnie opiekę nad zespołem kontynuuje Ośrodek Folkloru w Zielonej Górze. Za artystyczne dokonania i pielęgnowanie rodzimego folkloru zespół otrzymał w 1983 roku Nagrodę I stopnia Ministra Kultury i Sztuki; w 1984 roku został laureatem Nagrody im. Oskara Kolberga, a w 1985 roku odznaczono go Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

 

    

 

Walka o polskość mieszkańców Dąbrówki wiąże się z włączeniem tych ziem do zaboru pruskiego po II rozbiorze Polski.

Od tej chwili ludność polska przez długie lata zmagała się z bezwzględną polityką Niemiec, dążących do zgermanizowania ludności. Walka Polaków przybierała różne formy, a podstawową z nich było dążenie do utworzenia polskiej szkoły.

     Po I wojnie światowej mieszkańcy wsi uzyskali zgodę na nauczanie religii w języku polskim. Nie poprzestali jednak na tym i wystąpili z żądaniem wprowadzenia w swojej szkole nauki języka polskiego w wymiarze 2 godzin tygodniowo. W 1920 roku wprowadzono do programu nauczania język ojczysty. Nie było to zbyt wiele, ale dawało nadzieje na otwarcie polskiej szkoły.

     Dnia 10 czerwca 1929 roku zostaje w Dąbrówce założona i otwarta szkoła polska, której kierownictwo objął August Wagner. Władzie pruskie nie przydzieliły jednak żadnego lokalu na potrzeby szkoły, sądząc, że tym sposobem uniemożliwią jej zorganizowanie. Pomimo tych trudności otwarcie szkoły nastąpiło. W 1920 roku do szkoły polskiej uczęszczało 123 dzieci. W latach następnych liczba uczniów nie zmieniła się. Dzięki powstaniu polskiej szkoły Dąbrówka Wielkopolska stała się ośrodkiem polskości na Pograniczu. Mieszkańcy wsi ciągle marzyli o własnym budynku szkolnym. Gospodarze polscy postanowili wybudować go własnym kosztem. Zakupili plac pod budowę, zgromadzili część materiałów, jednak władze niemieckie nie udzieliły zezwolenia. Jako następstwo sytuacji między Polską a Niemcami , zapadła decyzja 29 września 1939 roku o zawieszeniu działalności polskich szkół. W ciągu kilku dni września nauczyciele prowadzili jeszcze zajęcia , po czym zostali aresztowani. W czasie II wojny światowej polskie dzieci musiały uczyć się w niemieckich szkołach.

     Takie nauczanie trwało aż do wyzwolenia. W kilka dni po wyzwoleniu Dąbrówki mieszkańcy rozpoczęli starania o otwarcie szkoły. Kuratorium Szkolne w Poznaniu wyraziło zgodę i dnia 21 marca 1945 roku szkoła rozpoczęła swoją działalność. Dzieci uczyły się w budynku dawnej szkoły niemieckiej. W roku szkolnym 1945/46 rozpoczęło naukę 180 uczniów w czterech klasach.

     Na przestrzeni 20 powojennych lat liczba uczniów i nauczycieli ciągle wzrastała, a warunki pracy i nauki stały się coraz bardziej uciążliwe. Dzieci uczyły się w starym budynku szkolnym, a także w miejscowym pałacu.

     Dwadzieścia lat po wojnie na murach szkoły odsłonięto tablicę pamiątkową, ma której widnieje napis „W tym budynku w dniu 21 marca 1945 roku otwarto pierwszą po wyzwoleniu na Ziemi Lubuskiej szkołę podstawową”. W tym samym dniu, czyli 21 marca 1965 roku została otwarta Izba Pamiątek Regionalnych zorganizowana przez panią Wandę Chełkowską- długoletnią nauczycielkę dąbrowieckiej szkoły.

     28 maja 1985 roku delegacja w składzie Edmund Błoch, Tomasz Spychała, Izydor Budych i dyrektor szkoły Zbigniew Lang przeprowadziła rozmowę z wojewodą i kuratorem oświaty. W wyniku tego spotkania ustalono, że nowa szkoła powinna być otwarta w 60 rocznicę powstania polskiej szkoły w Dąbrówce Wielkopolskiej. Zaangażowanie mieszkańców w starania o budowę nowej szkoły jest godne podziwu i jest wyrazem dbałości o lepsze warunki nauczania. Dowodzi to, że tradycje doceniania ważności oświaty przechodzą w Dąbrówce z pokolenia na pokolenie. Budynek szkoły powstał w ciągu dwóch lat. Trwałym pomnikiem jest szkoła, której symbolem stało się Rodło- znak świadomości narodowej i dumy Polaków. Uczniowie mają do dyspozycji różne pomieszczenia, które umożliwiają rozwijanie zainteresowań i zapewniają opiekę. Funkcjonuje stołówka szkolna, świetlica, czytelnia, sala telewizyjna, klaso pracownie, gabinet dentystyczny oraz sala do gimnastyki korekcyjnej z pełnym wyposażeniem.

     W 70. rocznicę powstania szkoły polskiej przekazano szkole sztandar ufundowany przez uczniów, rodziców i całe społeczeństwo Dąbrówki Wlkp.

     Historia tej szkoły uczy patriotyzmu i budzi satysfakcję tego, że jesteśmy Polakami.